Ateş Yanıklığı'ndan Nasıl Korunulur?
Özellikle elma ve armut ağaçlarında oldukça yaygın görülen bu hastalığa, ilkbaharın serin ve nemli aylarında maruz kalıyoruz. Ateş yanıklığı, bulaşıcı, sistematik ve bakteriyel bir hastalıktır. Serin ve nemli havalar bakteriyel ve mantarsı hastalıkların yayılması için en uygun ortamı oluşturuyor. Şimdi gelin, ateş yanıklığı hastalığından nasıl korunabileceğimize birlikte göz atalım.
Ateş Yanıklığı Nedir?
Ateş yanıklığı bulaşıcı, sistemik ve bakteriyel bir hastalıktır. Bakteri (erwinia amylovora) erken bahar döneminde çiçeklere saldırır ve daha sonra ince dallara oradan da ağaç sistemi boyunca ana dallara doğru hareket eder. "Ateş yanıklığı" adını, hastalığın bulaştığı yaprak, gövde ve kabukların yanık görüntüsünden alır. Bu alanlar siyah renkte, çekmiş ve çatlak görünebilir. Çiçekler solgunlaşırlar ve kahverengi bir renk alırlar; hastalık bulaştıktan 1-2 hafta sonrasında da ölürler.
Ateş yanıklığında ağacın kabuğunda bal renginde bir sızıntı görülebilir (bakteri ile doludur). İlkbahar aylarında sıcaklık 15 - 25 C° ‘ye ulaştığında, bakterinin uyku halinden çıkması ve hastalığın yayılması için gerekli uygun koşullar sağlanmış olur. Arılar, böcekler, kuşlar, sıçrayan yağmur damlaları ve rüzgar kolaylıkla bakteriyi yayar ve ateş yanıklığı hastalığı ortaya çıkar.
Ateş yanıklığı genellikle elma ve armut ağaçlarını etkiler (hem meyve veren ağaçlar hem de süs ağacı türleri) fakat ayva ağaçları ve gülgiller familyasının diğer üyelerini de etkileyebilir – bu türlere bazı yaygın gül çeşitleri ve ağaç çileği bitkileri de dahildir.
Ateş Yanıklığını Kontrol Altına Almak
Yüksek basınçlı bölgelerde, en iyi savunmanız kültürel uygulamalar, temizleme ve elle/kimyasal kontrol metotlarının bir kombinasyonu olacaktır.
1. Kültürel Uygulamalar
Ağacınızdaki herhangi bir aşırı büyüme kolaylıkla ateş yanıklığı hastalığına işaret edebilir. Bu şüpheden kaçınmak için, özellikle de ateş yanıklığının bilindiği bir bölgede yaşıyorsanız, büyüme sezonu boyunca (Temmuz öncesi durmak üzere) sadece gerektiğinde ve düşük nitrojenli gübre kullanmanız önerilir. Toprak analizi yaptırarak toprağınızın halihazırda gübrelemeye ihtiyacı olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Gübreleme sadece topraktaki eksik besleyici maddeleri tamamlamak amacıyla yapılmalıdır.
2. Temizleme
Sonbahar geldiğinde ağaçlarınızın etrafını iyice temizlediğinizden emin olun. Budamadan kalan birikintileri, mumyalanmış meyveleri ve düşen yaprakları toplayın, bunları ağaçlardan uzak tutun ve yok edin – gübrelemede kullanmayın! Bu temizlik bakterinin birikintilerde kışlamasını ve sonra yayılmasını engeller.
3. Elle Kontrol
Çürümüş yerleri hastalığa yakalanan çalı ve ağaçlardan arındırın. Bunu yaparak hastalığın yayılmasını engellersiniz. Çürümüş bölgenin en az 20cm aşağısından tüm hastalıklı dalları budayın (bazı uzmanlar budama için yanık alandan 30cm aşağısını da öneriyor). Hastalıklı dalları mümkünse yakın ve yok edin.
Tüm aylarda, ağaç sürgünlerini ve obur dalları elediğinizden emin olun. Çünkü bu tarz bölgelerde büyüme hızlı ve hassas olduğu için hastalığa daha açıktırlar.
Ateş yanıklığı oldukça bulaşıcı bir hastalık olduğu için budama aletlerini dezenfekte etmeyi unutmayın. Beyazlatıcı çözeltilerin içinde bu aletleri sterilize edin (10 bölüm suya 1 bölüm beyazlatıcı). Makasları her kesiş arasında daldırın. ve paslanmalarını engellemek için iyice kuruladığınızdan emin olun.
Alternatif olarak, beyazlatıcı çözelti yerine her kesiş arasında makasları alkollü bezle de temizleyebilirsiniz. Bu hem ağaçlarınızı hem de aletlerinizi korumanızı sağlar.
4. Kimyasal Kontrol
Onaylı bir ateş yanıklığı spreyi bakteri enfeksiyonunu kontrol altına almaya yardımcı olur. Ürün etiketini takiben, çiçek açma zamanından turnageçidi süresi boyunca uygulanmalıdır.
Süs ağaçları ya da meyve ağaçlarından çürümeye dirençli olan türleri ekin. Enfeksiyon riski azalacaktır fakat yine de ateş yanıklığını kontrol altına almak için rutin bir bakım uygulamanız gerekir. Bu ağaçlarınız için oldukça faydalıdır ve hastalığın komşu bitki ve ağaçlara yayılmasını engeller. Yerel uzmanlarla iletişime geçerek ateş yanıklığını teşhis edebilir ve yaşadığınız bölgedeki ateş yanıklığı salgınını kontrol altına alabilirsiniz.
Unutmayın: Ateş yanıklığını tamamen kontrol altına almanızı sağlayacak tek bir uygulama yoktur fakat umarım bu bilgiler size bu hastalığı anlamanıza, kontrol altına alarak tüm aylarda ağaçlarınızdan yüksek verim almanıza yardımcı olur!