Bitkilerde Besin Eksikliklerini Teşhis Etme Rehberi

Bazen yaprakların solgun olduğunu, kuruduğunu veya hatta şeklinin bozulduğunu görürsünüz. Bu genellikle bitkinin besin eksikliği çektiğinin bir göstergesidir ve bu yazımızda bu konuyu detaylıca açıklamaya çalışacağız.

Bitkiler bir çok çeşit besin tüketirler ve her biri uzun ve verimli yaşamaları için gereklidir. Her bir besin çeşidinin eksikliği kendisini farklı şekillerde gösterebilir. Bu yüzden her birini doğru tespit etmek çok önemlidir. Toprağın havalandırılmaması, kullanılan sulama suyunun veya toprağın yüksek PH’a sahip olması, sulamanın hatalı yapılması besin eksikliğine yol açan aygın nedenlerdendir.

Besin Eksikliği Nedir?

Yapraklar gözle görülemeyecek kadar küçük dokulardan oluşur ve başlangıçta bu dokular çok az iken bitki besin aldıkça önceki dokular yeni dokuların oluşmasına sebep olur ve böylece çoğalarak bildiğimiz yaprağı oluştururlar. Burada önemli nokta yeni dokuların oluşması önceki dokuların aktardığı besinlerle meydana gelmesidir. Yani besinler önceki dokulardan yeni dokulara transfer olarak yeni dokuları oluştururlar. Bu şekilde dokular çoğalır ve bitki büyür. Bu şekilde bir dokudan ötekine transfer olabilen besinlere mobil besinler deriz. Transfer olamayan besinler de vardır.

Bir besin çeşidinin eksikliği durumunda besin dokulardan taşınamaz veya dokuyu yeterince besleyemez ve böylece bitkilerde gelişememe, yapraklarda sararma gibi çeşitli semptomlar görürüz. Bu semptomların hangi besin eksikliğinden ötürü meydana geldiğini tespit etmek çevresel koşullara da bağlı olmakla birlikte oldukça güç olabilir.

Besin Çeşitleri ve Semptomları

Aşağıda besin çeşitlerini ve eksikliklerinde bitkide ortaya çıkan semptomları listeledik. Bunlar genel açıklamalar, her zaman için bahçenize veya bitkinize özel durumlar olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.

Azot

Organik maddeler, sulama suyu ve topraktan alınır. Esas olarak atmosferdeki azot topraktaki mikroplar tarafından alınır. Bitkide mikropların işlediği bu azotu kullanır. Bundan ayrı olarak azot organik maddelerden ve sulama suyundan da alınabilir. Fazlası hem bitkiye hem de çevreye zarardır. 

Azot eksikliği yaşayan bitki yavaş gelişim gösterir, yapraklar sarıdır, meyvesi olması gerekenden daha küçüktür.

Azot gübrelemesi toprağın koşullarına göre değişir; özellikle süzülmüş, kum gibi veya organik madde çözünürlüğü az olan toprak tiplerinde azot gübrelemesi yapılır.

Potasyum

Toprakta doğal olarak bulunur. Eksikliğinde yaprak sararmalar görülür. Şeritli sarı görünüm veya yapraklarda eğilmeler de görülebilir. Tamamen toprak koşullarına bağlı olarak potasyum gübrelemesi yapılabilir. Topraktaki organik madde çözünürlüğünün azlığı, süzülmüş toprak veya kum gibi toprak kötü toprak koşullarına örnek olarak verilebilir.

Fosfor

Bitki fosforu topraktan elde eder. Eksikliğinde görülen semptomlar bitkiye ve çevreye göre çok değişir. Yapraklar koyu yeşile çalabilir, yanlardan kıvrılabilir veya morlaşma görülebilir. Bitkinin yeşilinde %0.1’den az fosfor varsa fosfor eksikliğinden söz edilebilir.

Demir

Özellikle yüksek PH’lı, drenajı kötü veya su birikintileri içeren topraklarda eksikliği yaygındır. Eksikliği neticesinde yaprakların beyazlamasına, solmasına, yaprak damarlarının belirgin yeşil görünmesine neden olur.